ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ

Ιστορικά στοιχεία

Το έτος 1930 και εν όψει των εορτασμών για την εκατονταετηρίδα της επανάστασης του 1821, στο Ναύπλιο ξεκινούν οι  εργασίες  για την αναβάθμισή, της μέχρι τότε χαρακτηρισμένης ως πλατεία Κολοκοτρώνη. Το έργο ανατίθεται σε εργολάβο, ενώ φτάνει στο Ναύπλιο, με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Κ. Κόκκινου, ο  ανθοπώλης των Αθηνών κ. Φλεριανός  για να εισηγηθεί τον τρόπο φύτευσης της πλατείας.  Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 1930 ξεκινούν οι φυτεύσεις, τοποθετούνται παγκάκια, νέοι στύλοι φωτισμού και ανεγείρεται η ξύλινη παράγκα «Μανιταρά» ενώ παράλληλα κατεδαφίζεται ό,τι έχει απομείνει από τον προμαχώνα Dolfin και συνεπεία των ανωτέρω διαμορφώνεται τοπογραφικά η περιοχή του πάρκου όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Ο σχεδιασμός του πάρκου Κολοκοτρώνη, το οποίο λεγόταν και Βοτανικός Κήπος, είναι επηρεασμένος από τις κηποτεχνικές διαμορφώσεις της εποχής και παραπέμπει σε ύφος Γαλλικού προτύπου παρκοτεχνίας με γεωμετρικές καμπυλόμορφες χαράξεις, ημικυκλικά παρτέρια, μεγάλα δέντρα.

Το Πάρκο Κολοκοτρώνη πλέον,  έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο (ΦΕΚ46/Δ/5.2.2021). Ένας ιστορικός τόπος όμως, σαν ζωντανός οργανισμός, βρίσκεται εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης, αλλά και τις βουλές των ανθρώπων. Μέσα στο πέρασμα των χρόνων δεν είναι εύκολο να διατηρήσει αναλλοίωτο το φυτικό του πλούτο, το πολιτιστικό και ιστορικό του χαρακτήρα. Έτσι λοιπόν σήμερα το πάρκο Κολοκοτρώνη χρειάζεται ένα σχέδιο αποκατάστασης που θα σέβεται την ιστορικότητα του αλλά θα λαμβάνει υπόψη του τις σημερινές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, έτσι ώστε να είναι βιώσιμο.

Αρχές σχεδιασμού

Για να διαμορφωθεί το σχέδιο  αποκατάστασης  του Πάρκου Κολοκοτρώνη ακολουθήθηκε η παρακάτω μεθοδολογία, η οποία χωρίζεται σε τρία στάδια: α. Έρευνα σχετικά με την αρχική διαμόρφωση του πάρκου, την ιστορική εξέλιξη του, τα ειδικά χαρακτηριστικά του β. Καταγραφή της υφιστάμενης βλάστησης και τυχόν προβλημάτων  γ. Ανάλυση και αξιολόγηση των στοιχείων και καθορισμό αρχών σχεδιασμού και μελέτης του πάρκου.

Τα διαθέσιμα στοιχεία και η  σημερινή ανάπτυξη των φυτών του πάρκου δεν αφήνουν  μεγάλα περιθώρια επιστροφής του στην αρχική του μορφή άρα κατά την μελέτη αποκατάστασης του πάρκου ακολουθήθηκαν οι παρακάτω παραδοχές  α.  να γίνουν χαράξεις και επιλογές φυτικών ειδών  που δεν αλλοιώνουν τα πολύτιμα  χαρακτηριστικά του,  που ορίζουν την ιδιαίτερη ταυτότητα του πάρκου και εγγυώνται την διατήρηση της ακεραιότητας και του σκοπού δημιουργίας του β. Οι επεμβάσεις να αντιμετωπίζονται συνολικά για να μην προσβάλλεται η ενότητα του χώρου.  γ. Οποιαδήποτε αλλαγή  η οποία θέτει σε κίνδυνο την οικολογική ισορροπία, θα  αποφευχθεί. δ. Η μελλοντική βιωσιμότητα του πάρκου και η ικανότητα διαχείρισης του, αποτέλεσε καθοριστικής σημασίας παράγοντα σχεδιασμού.

Περιγραφή της Πρότασης

Οι χαράξεις των φυτών μέσα στα διαμορφωμένα παρτέρια ακολουθούν τη λογική των παλιών χαράξεων, ακολουθούν τις αρχές της συμμετρίας αλλά όχι με αυστηρό τρόπο και τέλος ενοποιούν και ομαδοποιούν την υφιστάμενη βλάστηση.

Οι καμπύλες γραμμές εμπνεύστηκαν από το φωτογραφικό υλικό της πρώτης διαμόρφωσης του πάρκου αλλά και από το πρώτο εθνόσημο της δημιουργίας του ελληνικού κράτους.

Γύρω από τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη φυτεύονται μυρτιές, ακολουθούν τριανταφυλλιές οι οποίες οριοθετούνται με μπορντούρα πυξάρι  και στις 4 γωνίες φυτεύονται μπάλες πυξάρι. Στόχος είναι το παρτέρι να είναι ισορροπημένο και να εμφανίζει καλή εικόνα ακόμα και  το χειμώνα που οι τριανταφυλλιές δεν είναι ανθισμένες.

Γύρω από την κεντρική αροκάρια αναβιώνει ο ανθώνας με τεχνοτροπία  carpet bedding,  σε σχήμα  λουλουδιού με τα πέταλα του. Ο ανθώνας   σχηματίζεται από Αλτερνάνθηρα και βότσαλο.  Στα ημικυκλικά παρτέρια που πλαισιώνουν το παρτέρι της αροκάριας, διαμορφώνεται ανθώνας με έντονη ανθοφορία για περίπου 7-8 μήνες (άνοιξη- καλοκαίρι-φθινόπωρο).

Σα δύο ημικυκλικά παρτέρια, βόρεια (παρτέρι με ευκάλυπτο) και νότια (παρτέρι χουρμαδιάς) αναδεικνύονται τα δύο μεγάλα φυτά και εδαφοκαλύπτονται με χαμηλή βλάστηση και ανθόφυτα.

Στα δύο βορινά παρτέρια πάνω από τον ανδριάντα του Κολοκοτώνη και  στα δύο νότια του ανθώνα της αροκάριας, χαράσονται περιμετρικά καμπύλες που φυτεύονται με ανθόφυτα, ενώ ο υπόλοιπος χώρος καλύπτεται από χλοοτάπητα.

Στα δύο μεσαία  παρτέρια μπορντούρες με αγγελικές, σε καμπύλα σχήματα,  απομονώνουν τις γιακαράντες και ανθόφυτα φυτεύονται στην όψη τους και περιμετρικά.

Τα είδη των νέων δέντρων που φυτεύονται είναι είδη που ήδη υπάρχουν ή υπήρχαν στο πάρκο, σε μια προσπάθεια ομαλοποίησης των υφιστάμενων αποσπασματικών φυτεύσεων. Στα σημεία που το ριζικό σύστημα των δέντρων είναι υπερυψωμένο τοποθετείται βότσαλο. Τα φυτικά είδη επαναλαμβάνονται σε διαφορετικά σημεία του πάρκου για να εξυπηρετήσουν την ενότητα του χώρου. Δέντρα φοινίκων αποφεύχθηκε να φυτευτούν, λόγω προβλημάτων προσβολής τους από έντομα, με μόνη εξαίρεση  ένα Φοίνικα του Θεόφραστου και 4 Φοίνικες Ρομπελινι.

Επαναφυτεύονται φυτά που προυπήρχαν στο πάρκο όπως, Πλουμέριες, Μπρουγμάνια, Αλτερνάνθηρα, Κέστρα, Λαντάνες, Ίριδες, Στρελίτσιες, Βιόλες, Κάρδαμο κλπ.

Τα φυτά στις ηλιαζόμενες θέσεις έχουν μεικτό χαρακτήρα (μεσογειακό – τροπικό), ενώ στις πιο σκιερές θέσεις, τροπικό χαρακτήρα.

Σταυρούλα Κατσογιάννη

Γεωπόνος – Αρχιτέκτων Τοπίου