Αθήνα ανθεκτική πόλη: πράσινος διάδρομος στα Eξάρχεια

Category
Πλατείες

Μέσω των φυτοτεχνικών  παρεμβάσεων στις οδούς Τοσίτσα και Ζωσιμαδών επιδιώκεται η περιβαλλοντική αναβάθμιση του τοπίου με τη δημιουργία ζωνών πρασίνου κυρίως υψηλού (δένδρα) αλλά και χαμηλού υποορόφου, που θα εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες επιδρώντας τόσο στο μικρόκλιμα αλλά και στην καθημερινότητα των κατοίκων και επισκεπτών.

Εν κατακλείδι, στόχος της φυτοτεχνικής προσέγγισης είναι:

  • Η δημιουργία ενός χώρου πράσινου με υπερτοπικό χαρακτήρα
  • Η βελτίωση των βιοκλιματικών συνθηκών
  • Η ενίσχυση της βιοποικιλότητας
  • Η αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων
  • Η εξυγίανση τόσο του εδάφους αλλά και της ατμόσφαιρας

Οι υπό μελέτη δρόμοι βρίσκονται στο κέντρο της πόλης δίπλα από το αρχαιολογικό μουσείο, το σημαντικότερο μουσείο της χώρας. Ζητούμενο είναι η ενίσχυση της ταυτότητας του κέντρου της πόλης με τη δημιουργία ενός πράσινου διαδρόμου που θα αναπτυχθεί με μια ολοκληρωμένη λογική σχεδιασμού που θα συνδέεται με κοντινά πάρκα και κήπους, με τα φυτά να ενισχύουν την ταυτότητα και την πολυπολιτισμικότητα της πόλης.

 

 

Η οδός Ζωσιμαδών και Τοσίτσα αποτελούν ένα διάδρομο επικοινωνίας της βιοποικιλότητας μεταξύ του λόφου του Στρέφη και του συμπλέγματος πεζόδρομου Τοσίτσα, κήπου Πολυτεχνείου, κήπου Αρχαιολογικού μουσείου. Οι συνθήκες που θα διαμορφωθούν θα ενισχύσουν τη βιοποικιλότητα, για αυτό και ζητούμενα αποτελούν:

1.Η χωρική συνέχεια στην εξάπλωση και μετακίνηση των ειδών, μέσω της δημιουργίας πράσινων διαδρομών και σύνδεση τους με το λόφο        του Στρέφη και τους κήπους του Πολυτεχνείου, του Μουσείου κλπ

  1. Η επιλογή φυτικού υλικού που προσελκύει είδη, μεγάλα μεγέθη φυτών που γρήγορα θα μπουν στη παραγωγική διαδικασία
  2. Η επιλογή φυτικού υλικού με μεγάλο εύρος ανθοφορίας που να καλύπτει όσο γίνεται όλες τις εποχές του έτους
  3. Η δημιουργία προϋποθέσεων δημιουργίας καταφυγίων ζωής π.χ διαφορετικά επίπεδα βλάστησης (υποόροφοι)

Τέλος η διαχείριση των χώρων πρασίνου παίζει πρωταρχικό ρόλο στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας με στόχο τα  υποβαθμισμένα και ασταθή οικοσυστήματα της πόλης να γίνουν πιο ισορροπημένα και  αυτότροφα.

Η διαχείριση των ομβρίων υδάτων είναι η διαδικασία μείωσης της απορροής των όμβριων υδάτων από αστικές περιοχές για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, της διάβρωσης και της φθοράς των υποδομών Η χρήση υδατοπερατών υλικών,  η αποκάλυψη του εδάφους όπου κρίνεται λειτουργικά εφικτό, η δημιουργία φρεατίων  αποστράγγισης, είναι κάποια από τα μέτρα που θα περιλαμβάνει η πρόταση μας για να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας του αστικού εδάφους, να αποφευχθεί η γρήγορη απορροή των βρόχινων νερών στο δίκτυο ομβρίων και η δημιουργία πλημμυρών.

Μια νέα δεντροστοιχία αναπτύσσεται, δεξιά και αριστερά της οδού, προς την κατεύθυνση του οδοστρώματος. Η υφιστάμενη δεντροστοιχία μουριάς διατηρείται (εφόσον τα δέντρα καταφέρουν να επιβιώσουν από τη προσβολή του εντόμου Xylotrechus sinensis), ενώ στις νέες θέσεις που δημιουργούνται από στις νέες θέσεις φύτευσης φυτεύονται νεραντζιές.

 

Η νέα δεντροστοιχία είναι αμιγής και ενιαία με δέντρα Γιακαράντας, Jacaranda mimosifolia. Τα δέντρα Γιακαράντας φυτεύονται σε απόσταση 7,5 μ από δέντρο σε δέντρο αλλά και σε απόσταση 6 μέτρων από γραμμή σε γραμμή. Η απόσταση της δεντροστοιχίας Γιακαράντας από την υφιστάμενη δεντροστοιχία Μουριάς είναι 5 μ. Απόσταση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί οριακή αλλά αν υπολογίσουμε ότι η κόμη της Γιακαράντας αναπτύσσεται σε μεγαλύτερο ύψος από της Μουριάς και ότι η το φύλλωμα της Γιακαράντας επιτρέπει τη μερική δίοδο φωτός, οι αποστάσεις φύτευσης είναι αποδεκτές.

Η Γιακαράντα είναι ένα πολυετές φυλλοβόλο ή ημιαειθαλές δέντρο  αναπτύσσεται ορθόκλαδα με αέρινο φύλλωμα. Τα φύλλα είναι σύνθετα, διατάσσονται κατ’ εναλλαγήν, τα άνθη εμφανίζονται σε ταξιανθίες βότρεως, ενώ οι καρποί είναι κάψες. Ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό στα αστικά περιβάλλοντα, χωρίς ιδιαίτερα φυτοπαθολογικά προβλήματα.

Στα παρτέρια που διαμορφώνονται πλάτους  στη βόρεια πλευρά και στη νότια πλευρά της οδού Τοσίτσα φυτεύονται θάμνοι και ποώδης βλάστηση όπως Phormium tenax,  Pittosporum tobira nana, Abelia grandiflora,  Myrtus communis tarentina, Nandina domestica nana, Festuca glauca, Οphiopogon japonicus,  βολβοί,  Trachelospermum jasminoides (φυτό εδαφοκάλυψης) κλπ. Το βορεινό παρτέρι διαμορφώνεται  με μεγαλύτερη ποικιλία φυτών, τα σχήματα, τα χρώματα, τα ύψη των φυτών εναλλάσσονται γραμμικά και δίνουν την αίσθηση προκήπιων αστικών σπιτιών. Το νότιο παρτέρι διαμορφώνεται με αντίστοιχη λογική με φυτά που επίσης εναλλάσσονται  ανά διαστήματα.

Στην οδό Ζωσιμάδων αναπτύσσεται στη δυτική της πλευρά μια δεντροστοιχία με δένδρα Μποχίνιας, ενώ στη συμβολή με τη Τοσίτσα φυτεύεται μια Γαζία. Στους κάθετους δρόμους της Τοσίτσα φυτεύονται Σοφόρες και Κερκίδες.

 

 

Μελέτη Φυτοτεχνικής διαμόρφωσης: Σταυρούλα Κατσογιάννη, Γεωπόνος -Αρχιτέκτων τοπίου

 

Ομάδα Μελέτης

Αρχιτεκτονική μελέτη: Τσαγκαράκη Δαρεία https://datsarch.com/portfolio/athens-resilient-city-exarcheia/

Κυκλοφοριακή μελέτη: Νικολαΐδης Ιωάννης

Μελέτη Η/Μ Εγκαταστάσεων: Συμβολή, Σύμβουλοι μηχανικοί

Υδραυλική μελέτη: Ζαρρής Δημήτρης

Τοπογραφική αποτύπωση: Κουτρουμπής Αντώνης

Στατική μελέτη: ΑΔΚ Α.Ε

Μελέτη μικροκλίματος: Χατζηδημητρίου Αγγελική – Λάσκος Κωνσταντίνος