ΣΧΕΔΙΑ – ΖΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ

ΣΧΕΔΙΑ – ΖΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ

Σαν παιδί δεν θυμάμαι να έπαιξα σε παιδική χαρά, αν και θυμάμαι μια παιδική χαρά δίπλα στο κτήριο του λιμεναρχείου της Καλαμάτας, μια κούνια μια τραμπάλα και ένα μύλο. Τα έβλεπα καθώς περνούσα με το αστικό λεωφορείο απέξω αλλά ποτέ δεν θέλησα να μπω μέσα. Ο χώρος μου φαινόταν τόσο καταθλιπτικός και σκοτεινός λόγω της βαριάς σκίασης που είχε από τα πεύκα και τους ευκαλύπτους. Δίπλα ακριβώς υπήρχε ένας κήπος , ο κήπος του λιμεναρχείου, ένα συρματόπλεγμα τους χώριζε, εκεί ήταν η δικιά μου παιδική χαρά. Θυμάμαι τη τσουλήθρα που κάναμε στις φαρδιές κουπαστές της σκάλας, το τρέξιμο γύρω γύρω από το στρογγυλό κεντρικό παρτέρι, τις κρυψώνες πίσω από τις ολοστρόγγυλες αγγελικές, τις τούμπες πάνω στο χλοοτάπητα, τις μυρωδιές.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B12.JPG
ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ- ΑΛΛΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Σαν παιδί δεν θυμάμαι να έπαιξα σε παιδική χαρά, αν και θυμάμαι μια παιδική χαρά δίπλα στο κτήριο του λιμεναρχείου της Καλαμάτας, μια κούνια μια τραμπάλα και ένα μύλο. Τα έβλεπα καθώς περνούσα με το αστικό λεωφορείο απέξω αλλά ποτέ δεν θέλησα να μπω μέσα. Ο χώρος μου φαινόταν τόσο καταθλιπτικός και σκοτεινός λόγω της βαριάς σκίασης που είχε από τα πεύκα και τους ευκαλύπτους. Δίπλα ακριβώς υπήρχε ένας κήπος , ο κήπος του λιμεναρχείου, ένα συρματόπλεγμα τους χώριζε, εκεί ήταν η δικιά μου παιδική χαρά. Θυμάμαι τη τσουλήθρα που κάναμε στις φαρδιές κουπαστές της σκάλας, το τρέξιμο γύρω γύρω από το στρογγυλό κεντρικό παρτέρι, τις κρυψώνες πίσω από τις ολοστρόγγυλες αγγελικές, τις τούμπες πάνω στο χλοοτάπητα, τις μυρωδιές.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B13.JPG
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην πλειοψηφία οι παιδικές χαρές είναι:
• Μικρές σε έκταση (250-300 τ.μ)
• Απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 1-6 ετών.
• Ανύπαρκτο πράσινο εκτός αν προϋπήρχε
• Φανερή έλλειψη σχεδιασμού
• Ανισοκατανομή στη πόλη και τη γειτονιά
• Χωρίς πρόβλεψη για παιδιά με ειδικές ανάγκες
• Κακές βιοκλιματικές συνθήκες
• Περιφραγμένες με ψηλά κάγκελα
• Αποστειρωμένο περιβάλλον
• Επίπεδο ανάγλυφο
• Υπερπροστασία και
       Ομοιομορφία
%CE%95%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B13.jpg
Τέσσερις παιδικές χαρές της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα-τέσσερις διαφορετικές λογικές
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι παιδικών χαρών, οι παραδοσιακές, οι σύγχρονες, οι θεματικές και της περιπέτειας. Παρά το γεγονός ότι στα παιδιά αρέσει η περιπέτεια, οι παιδικές χαρές περιπέτειας δεν έγιναν ποτέ δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτον είναι ότι δεν θεωρήθηκαν αισθητικά αποδεκτές, επειδή είναι γεμάτες από τυχαία κομμάτια υλικών, δεύτερο γιατί οι γονείς δεν τις θεωρούν ασφαλείς και τρίτον γιατί θα πρέπει να υπάρχει εποπτεία κατά τη διάρκεια της χρήσης της παιδικής χαράς . Η παραδοσιακή παιδική χαρά έχει δεχτεί αρκετή κριτική θεωρείται ξεπερασμένη με πολλές σκληρές επιφάνειες. Στις θεματικές παιδικές χαρές αναπτύσσονται και νέες μορφές παιχνιδιού. Τα παιδιά εμπνέονται από το περιβάλλον, μπαίνουν σε ρόλους και αναπτύσσουν το μύθο.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B15.JPG

 

ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ

  • Ασφαλής διαδρομή – σήμανση – διάβαση
    Προσβασιμότητα
    Ισοκατανομή των παιδικών χαρών στη πόλη ή τη γειτονιά
    Προστασία από θόρυβο, ανέμους, μόλυνση κλπ
    Ηλικιακός διαχωρισμός
    Κατάλληλο εμβαδό
    Προσανατολισμός
%CE%95%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B14.png
Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα σε κάθε παιδί αντιστοιχούν 7 m2, δηλαδή το μισό χώρο από ότι καταλαμβάνει ένα αμάξι. Υπολογίζοντας τι συμβαίνει στη γειτονιά μου, τη γειτονιά του Μακρυγιάννη, στο κέντρο της Αθήνας, ανακάλυψα ότι αντιστοιχεί μισό τετραγωνικό για κάθε παιδί.
ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
       Αξιοποίηση χαρακτηριστικών του χώρου, του ανάγλυφου
       Κατάλληλη κλίμακα –συσχετισμό μεγεθών-διαφορετικά αντιληπτικά πεδία
       Ενότητα και αρμονία, ο τρόπος με τον οποίο το μερικό συνδέεται με το συνολικό
       Παιχνίδι χωρίς αποκλεισμούς
       Σχεδιασμός με τα μάτια των παιδιών
       Διαχωρισμός  με βάση την ηλικία – ηλικιακή αλληλοεπικάλυψη
       Αντικρουόμενες δραστηριότητες
       Ανοιχτές οπτικές
       Ανθεκτικότητα υλικών και κατασκευών
20130608_1251071.jpg
 
ΖΩΝΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
Η περιοχή του παιχνιδιού θα πρέπει να οργανωθεί σε διαφορετικά τμήματα για πρόληψη των τραυματισμών που προκαλούνται από αντικρουόμενες δραστηριότητες και τα παιδιά.
Διαμορφώνονται 
       Μεταβατικές ζώνες
       Φυσική ζώνη
       Ζώνη δημιουργικού παιχνιδιού
       Άσκησης, ευκαιρίες για σωματικές δραστηριότητες, όπως ολίσθηση, αναρρίχηση θα πρέπει να διαχωρίζεται από τη
       Ζώνη άνεσης και ηρεμίας
       Εξοπλισμός  υπηρεσιών
       Σκληρή ζώνη, δραματική,
 Επιπλέον, δημοφιλή παιχνίδια, σύνθετες κατασκευές ή  δραστηριότητες θα πρέπει να διασπείρονται να αποφεύγεται ο συνωστισμός σε οποιαδήποτε περιοχή, οι  κούνιες θα πρέπει να βρίσκεται σε  μια γωνία ή πλευρά, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι κατάλληλες ζώνες χρήσης γύρω από τον εξοπλισμό διατηρούνται. Οι είσοδοι  θα πρέπει να βρίσκεται σε μη κορεσμένο χώρο.
Μπορεί το ΠΡΑΣΙΝΟ να αποτελέσει  ΔΟΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ  ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B111.JPG
Φυσικά και μπορεί
       Αξιοποίηση και ένταξη υπάρχουσας βλάστησης στο σχεδιασμό
       Δημιουργία ήσυχων περιοχών
       Λαβύρινθο
       Ελικοειδή διαδρομή
       Κήπο των αισθήσεων
       Σκιασμένους χώρους
       Καλύτερες βιοκλιματικές συνθήκες
στοές, περάσματα, σκιές, λόφοι, μπορεί να γίνουν αντικείμενο  παιχνιδιού αλλά και τα φυτά μπορούν να λειτουργήσουν ενεργοποιώντας τις αισθήσεις ενός παιδιού.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B112.JPG
ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΦΥΤΩΝ
       Αποφυγή δέντρων που προσφέρονται για σκαρφάλωμα
       Τήρηση αποστάσεων των δέντρων από τον εξοπλισμό
       Όχι στη χρήση φυτών με αγκάθια, τοξικά μέρη, ή φυτά που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες

       Όχι σε φυτά που είναι ευαίσθητα σε εντομολογικές και φυτοπαθολογικές ασθένειες

DSCN3617.JPG
Η Δανή αρχιτέκτονας τοπίου Helle Nebelong έχει σχεδιάσει μερικούς  βραβευμένους δημόσιους χώρους παιχνιδιού, στην Κοπεγχάγη, εμπνευσμένα από τα φυσικά περιβάλλοντα. Απορρίπτει την τυποποίηση, υποστηρίζοντας ότι  μπορεί να δημιουργήσει τους δικούς του κινδύνους.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B114.JPG
Ξύλο, πέτρες, νερό, χώμα μπορούν να διαμορφώσουν φυσικά περιβάλλοντα και να εξάψουν τη φαντασία των παιδιών για δημιουργικό παιχνίδι.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B115.JPG
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Η Επιλογή εξοπλισµού, θα πρέπει να γίνεται με κριτήριο την ηλικία των χρηστών, την πρωτοτυπία, την εναλλαγή των δραστηριοτήτων και βέβαια να  πληρούνται  οι απαιτήσεις ασφάλειας σύµφωνα µε τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B116.JPG
ΔΑΠΕΔΑ
Όλα τα υλικά δαπεδόστρωσης έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ο μελετητής  θα πρέπει τελικά να αξιολογήσει τους παράγοντες ασφάλειας που θα επηρεάσουν τον τύπο ή τους τύπους των επιφανειών  που θα χρησιμοποιήσει. Μεταξύ των παραγόντων αυτών είναι η θέση του στην παιδική χαρά, η δυνατότητα αποστράγγισης, το   κόστος εγκατάστασης και συντήρησης, το προσδόκιμο ζωής, οι  προσβάσιμες διαδρομές στην παιδική χαρά, η θερμοκρασία περιβάλλοντος, η  ασφάλεια, η επισκεψιμότητα, οι ηλικίες των χρηστών το ύψος του εξοπλισμού.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B118.JPG
ΤΕΧΝΗ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
 
 
 
ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΧΑΡΕΣ ΓΙΑ ΌΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Όταν μιλάμε για παιδικές χαρές για όλα τα παιδιά δεν θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας μόνο τα παιδιά που έχουν κινητικές δυσκολίες, υπάρχουν και τα παιδιά που έχουν αισθητηριακές αναπηρίες ή παιδία με αυτισμό.
 
Κινητικές δυσκολίες
       Ράμπα με κλίση μέχρι 5%
       Πόρτα με καθαρό άνοιγμα 0,9-1 μ
       Διάδρομοι άνετοι, ασφαλείς, ισόπεδοι
 με ελάχιστο πλάτος 1,30μ
Αισθητηριακές αναπηρίες
       Κήπο των αισθήσεων
       Παιδιά με αυτισμό
       Ήρεμα καταφύγια
 
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ
 
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B121.JPG

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B122.JPG
Η μελέτη και η κατασκευή των παιδικών χαρών είναι υπευθυνότητα  των γεωτεχνικών
σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία ΕΟΚ 45112723-9 landscaping work for playgrounds.
 
 
1780956_830513533625785_2948475658825257125_o.jpg
 
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Η ασφάλεια ενός παιδιού είναι αδιαπραγμέτευτο ζητούμενο, όμως πέρα από τη σωματική υπάρχει και η συναισθηματική ασφάλεια, την οποία συνήθως ξεχνάμε. Η τυποποίηση στην κίνηση είναι επικίνδυνη, διότι το παιχνίδι γίνεται απλοποιημένο και το παιδί δεν χρειάζεται να ανησυχεί  για τις μετακινήσεις του. «Όταν η απόσταση μεταξύ όλων των σκαλοπατιών ή των κενών  σε ένα δίχτυ αναρρίχησης ή μια σκάλα είναι ακριβώς η ίδια, το παιδί δεν έχει ανάγκη να επικεντρωθεί για  το πού βάζει τα πόδια του.Τα παιδιά χωρίς την ανάληψη ρίσκου δεν μπορούν να μάθουν  τις δυνατότητές τους. Υπάρχει διαφορά άλλωστε ανάμεσα στην πρόκληση και τον πραγματικό κίνδυνο.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B124.JPG
Θα πρέπει να αποφασίσουμε τι παιδιά θέλουμε να μεγαλώσουμε, η υπερπροστατευτική κοινωνία μας φαίνεται να εγκλωβίζει τα παιδιά σε ένα κόσμο γεμάτο ανασφάλειες, έλλειψης αυτοεκτίμησης, επιθετικότητας, άγχους κλπ.
%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B125.JPG
Είναι απογοητευτικό 50 χρόνια μετά την κατασκευή της παιδικής χαράς του Πικιώνη, να μην έχουμε καταφέρει να φτιάξουμε μια παιδική χαρά τουλάχιστον εφάμιλλη. Το πρόβλημα δεν είναι σίγουρα τεχνικό αλλά ιδεολογικό.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
 
       Νέα αντίληψης στο σχεδιασμό
       Πλήρεις μελέτες
        Περισσότερο χώρο στα παιδιά
       Διεύρυνση της ηλικιακής ομάδας
       Συμμετοχικές διαδικασίες
       Σωματική  και  ψυχική ασφάλεια
  
DSCN3609.JPG

ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΟ ΚΟΣΜΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ

 

 

%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B127.JPG
ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
γεωπόνος- αρχιτέκτων τοπίου
 
 
 
 
Κατσογιάννη Σταυρούλα
st.katsogianni@urbanpoint.gr

γεωπόνος-αρχιτέκτων τοπίου